Oud-Heverlee wordt groener: beter wonen in aantrekkelijke kernen

< Keer terug naar het programmaoverzicht Download het volledige programma

 

Adem frisse lucht in, wandel en fiets op je gemak door aangename dorpskernen en kom tot rust in verkwikkend groen. Daarvoor kwam je toch in Oud-Heverlee wonen? Dat groene kapitaal van onze gemeente willen we koesteren en versterken.

We zetten in op slimme verdichting in aantrekkelijke dorpskernen

Onze gemeente staat voor grote uitdagingen op woonvlak. Het aantal huishoudens zal tegen 2030 met 3,4 % toenemen, want het aantal 65-plussers en singles stijgt immers fors. Tegelijk weten we dat in 65% van de huizen in Oud-Heverlee maar één of twee personen wonen. Door compacter te bouwen en slim te verdichten in de kernen, blijft er meer ruimte voor (publiek) groen in de kern én wordt tegelijk ook open ruimte aan de rand van de gemeente gevrijwaard.

Hogere bouwdichtheden in de kernen zijn mogelijk ook zonder de bouw van hoogbouwappartementen. Zo wil Groen de mogelijkheden om woningen in de dorpskernen op te delen verruimen. Het verbouwen van grote bestaande woningen is tegelijk een stimulans om ze beter te isoleren en het energiegebruik naar beneden te halen. Ook afbraak van oude, alleenstaande woningen in de kernen kan kansen bieden om op een duurzame manier te verdichten. De duurzame wijk in Waregem is een geslaagd voorbeeld van inbreiding. Een grote alleenstaande woning maakte plaats voor zeven compacte, energiezuinige woningen met elk een eigen private tuin en één grote collectieve tuin. En wie bewust klein wil bouwen en zich laat inspireren door de tiny house beweging, kan rekenen op onze sympathie!


In onze levendige en aantrekkelijke dorpskernen mogen handelaars natuurlijk niet ontbreken. De gemeente kan dit stimuleren door een vestigingssubsidie toe te kennen aan nieuwe handelaars in de dorpskernen. Door een combinatie met andere functies zoals een 'postpunt' worden deze winkels bovendien extra aantrekkelijk gemaakt. Steeds vaker zie je ook vanuit de zorgsector leuke nieuwe initiatieven ontstaan die leven in het dorp brengen: personen met een handicap die een buurtwinkeltje runnen of enkele dagen een cafetaria openhouden. De gemeente gaat actief op zoek naar partners binnen de zorg om een project in Oud-Heverlee te ontwikkelen.

Verdichting houdt ook in dat je slimmer omspringt met bestaande ruimtes. Heel wat beschikbare ruimte wordt immers maar tijdens een deel van de dag gebruikt. Zo kunnen schoolgebouwen ook ‘s avonds nuttig gebruikt worden, bijvoorbeeld als vergaderplek voor buurtgroepen. Speelplaatsen worden tijdens weekends en schoolvakanties leuke speelplekken voor de buurt, met goede afspraken rond lawaai en opruim. Ook een aantal kerkgebouwen en pastorieën komen in aanmerking voor een nevenbestemming naast hun religieuze functie, of zelfs voor een herbestemming, zoals een concertzaal of een oefenruimte voor de muziekschool. Zo’n nieuwe invulling is meteen de beste waarborg om dit kostbaar erfgoed te bewaren.

Elke deelgemeente krijgt een groen dorpshart

Verdichting vrijwaart niet enkel open ruimte aan de rand van onze gemeente maar maakt ook plaats voor meer natuur en groen in onze dorpskernen. We geven elke kern een groen dorpshart – een plek om elkaar te ontmoeten, te ravotten en te genieten:

  • In Oud-Heverlee leggen we als volgende fase in de dorpskernvernieuwing de groene zone rond de parochiezaal aan. De huidige, afgeleefde zaal verdwijnt of wordt deels afgebroken en omgevormd tot een modern geheel met de pastorij. Zo winnen we groene ruimte in de dorpskern.
  • De parking van het ontmoetingscentrum in Sint-Joris-Weert ondergaat een metamorfose van grijze parking naar publieke dorpstuin.
 
  • In Blanden komt er rond de Kouter een aantrekkelijk park, met een gemeenschappelijke barbecueplaats, speel-groen en een aantrekkelijke pluktuin voor kinderen.
  • De groene zone rond het gemeentehuis in Vaalbeek wordt een leuke speelzone met bloemenweides, een bijenhotel …
  • Achter de kerk en pastorij in Haasrode ligt een mooie groene zone, goed verscholen. We willen in dialoog met het kerkbestuur deze zone toegankelijk maken en het openruimte gevoel hier versterken.

We zorgen voor een sterk beleid rond ruimtelijke ordening en volgen dit nauwgezet op

Groene open ruimte is een kostbaar kapitaal. Om ervoor te zorgen dat iedereen hier toegang toe heeft, dicht bij huis, streven we naar een model van ‘groene vingers’. Deze ambitie is geen loze belofte, maar wordt vastgelegd in een duidelijk beleid:

  • Invoeren van een ‘groennorm’
    Met een groennorm kan de gemeente garanderen dat gewonnen open ruimte ook groen blijft. Die norm kan vastgelegd worden in de gemeentelijke stedenbouwkundige verordening. Minstens 20 m² publiek toegankelijk groen per wooneenheid is een veelgebruikte norm in het buitenland. De invulling van deze open ruimte kan vele vormen aannemen: publiek groen zoals parkjes en speelzones, semi-privaat groen en landbouwgebied, maar ook ongerepte natuur die men niet zomaar mag betreden.
  • Invoeren van een verkavelingsheffing
    Verkavelingen gebruiken in snel-tempo open ruimte. Ontwikkelaars proberen vaak iedere vierkante meter te verdelen en vol te bouwen en verliezen daarbij gemeenschappelijke speelterreinen of groenzones uit het oog. Iedere verkaveling creëert een aanzienlijke meerwaarde voor de eigenaar maar vormt vaak een uitdaging voor de gemeente, zonder dat hier enige compensatie voor betaald wordt. Het invoeren van een stedenbouwkundige last, een financiële bijdrage voor elke verkaveling, creëert een fonds waarmee we vergroeningsprojecten kunnen realiseren. Denk aan volkstuintjes, een dorpsboomgaard, bloemenweides, groenschermen, meer groene speelruimte voor kinderen, het onderhouden en ontsluiten van voetwegen …
    Een voorbeeld is de gemeente Hemiksem, waar ontwikkelaars tot € 2500 betalen per bijkomende kavel. Met deze middelen zorgde onze groene schepen voor groenschermen, autoluwe voetwegen, groene speelpleintjes …
  • Invoeren van een boom-waarborg-fonds
    Wie bomen kapt, moet steeds nieuw groen aanplanten. De voorbije legislatuur waakten we strikt over dit principe, maar de opvolging van dit beleid is momenteel te beperkt. We starten daarom een boom-waarborgfonds, zoals de gemeente Herne: je stort een waarborg als je bomen kapt. De waarborg wordt pas vrijgegeven als je bewijs kan voorleggen van de nieuwe aanplanting. 
  • Een slimme pauze in het aansnijden van woonuitbreidingsgebieden (WUG)
    Er beweegt heel wat in het denken rond ruimtelijke ordening. ‘Verdichten’ is daarbij het nieuwe buzz-word, en terecht. Alleen vergeet men er vaak bij te vertellen dat verdichten de bedoeling heeft andere stukken te vrijwaren, en niet te bebouwen. We wachten dus met het aansnijden van de laatste resterende woonuitbreidingsgebieden in Blanden en Oud-Heverlee tot het WUG in Haasrode is afgewerkt. De plannen voor de eerste fase van het WUG Haasrode liggen al vast. Voor de tweede fase kiezen we resoluut voor een ruimtebesparende mix van woningen. Veel hangt hier ook af van wat er op Vlaams niveau rond ruimtelijke ordening wordt uitgewerkt.
  • Een rechtvaardig fiscaal beleid
    Het kadastraal inkomen van heel wat woningen is erg gedateerd, waardoor de sterkste schouders zeker niet altijd de grootste lasten dragen. De gemeente kan hierin ingrijpen door een doorlichting te doen van de kadastrale inkomens en een herziening aan te vragen. Andere gemeentes gingen ons hierin voor.

Algemeen is er nood aan een striktere opvolging van stedenbouwkundige verplichtingen. Worden alle opgelegde voorwaarden ook effectief nageleefd? We voorzien hiervoor voldoende slagkracht en een duidelijk mandaat voor onze stedenbouwkundige ambtenaren. 

 


Bij grotere nieuwe ontwikkelingen baseren we ons op volgende criteria in het toekennen van vergunningen:

  • Aandacht voor de context: bijzondere landschapselementen zoals topografie, water, bomen, bodembedekking … moeten geïntegreerd worden in de plannen en de architectuur en het bebouwingspatroon moeten passen in de omgeving. We zetten in op lokaalgebonden materiaalgebruik.
  • Niet bouwen om te bouwen, maar met zorg voor de open ruimte: bouwvolumes moeten in verhouding staan tot de open ruimte die ze vrijwaren en zijn steeds afhankelijk van hun ligging, bijvoorbeeld in de dorpskern, langs het spoor, aan belangrijke landschappen …
  • Doorwaadbaarheid van de site: nieuwe ontwikkelingen vertrekken steeds vanuit een intgrale visie op het groene openbare domein waarin gebouwen en infrastructuur zich nestelen.
  • Samen wonen: projecten voorzien collectieve ruimten als aanvulling op de private buitenruimte.
  • Groepsparkeren: parkeren gebeurt het liefst ondergronds, in groep, met beperkte carports en de fiets als voornaamste vervoersmiddel.
  • Typologische variatie: we zoeken diversiteit in het woningaanbod, met woningen met 2, 3, 4 of 5 slaapkamers, maar ook typologische variaties zoals kangoeroewoningen, assistentiewoningen, levenslang wonen, starterswoningen
  • Duurzaamheid: oriëntatie, natuurlijke condities, mobiliteitsscore, doordachte warmteopwekking … spelen allemaal een belangrijke rol. Het project moet een lange levenstermijn hebben, een zekere flexibiliteit, en een duidelijke langetermijnsvisie met oog voor toekomstige ontwikkelingen.
  • Inspraak: het project wordt gedragen door de buurt, die hier ook inspraak in heeft.

 

We stellen een masterplan op voor elke deelgemeente

We maken voor elke deelgemeente een masterplan ruimtelijke ordening. Deze plannen bewaren het overzicht en geven een duidelijke langetermijnvisie. Vanuit ons geloof in een open bestuur zullen deze plannen gebaseerd worden op de inbreng van verschillende partijen:

  • de inwoners van Oud-Heverlee
  • de inzichten van de Vlaamse Bouwmeester en professionelen in de ruimtelijke ordening
  • goede voorbeelden van gemeentebesturen die al verder staan in de transitie richting ‘betonstop’.

Op deze manier wordt er meer mogelijk én kan er out-of-the-box gedacht worden. We streven ernaar om onze ruimte niet alleen attractiever, interessanter, gezonder en duurzamer te maken, maar ook veel plezanter!

We versterken én ontsluiten onze natuur

Groene top-projecten blijven best in groene handen. Er moeten de komende legislatuur immers cruciale keuzes gemaakt worden rond een aantal belangrijke gebieden. Zo biedt de heraanleg van de Noëstraat kansen om Meerdaalwoud en Heverleebos beter te verbinden. We willen de lat hier hoger leggen dan een symbolische paddentunnel. De weg moet zich hier maximaal integreren, als het ware opgaan, in de bosrijke omgeving.

De speeltuin van het Zoet Water willen we omvormen tot een aantrekkelijk speelbos en natuurspeelterrein, liefst in het thema ‘water en bos’. We willen een plek creëren die alle generaties kan boeien, met een blote voeten-pad waarlangs kleuters op ontdekking kunnen gaan, een Finse piste, een rolstoelvriendelijke wandeling… De parking wordt een aantrekkelijke groene onthaalzone. Het parkeergebeuren rond het Zoet Water zelf wordt beter georganiseerd.

De vijvers van Oud-Heverlee ontwikkelen zich na een ingrijpende sanering tot Europese topnatuur. De nieuwe uitkijktoren geeft alvast inkijk in dit gebied. We begrijpen dat ‘de patiënt’ nog even moet bekomen van deze intensieve operatie. Maar eens de natuur zich hersteld heeft, vinden we het belangrijk om dit gebied ook terug meer te kunnen ontsluiten.
© Foto Vertommen


De droom rond een nationaal park ‘Dijleland’ sluimert al lang bij veel mensen. We willen hier graag mee onze schouders onder zetten en waken over een goede spreiding van recreatie. Een nationaal park kan immers niet betekenen dat de natuur meer onder druk komt te staan! Dit project kan enkel slagen  in dialoog met buurgemeentes, ook over de taalgrens heen. Het afsluiten van de Weertse Dreef is voor ons een belangrijke eerste stap om natuurgebieden te verbinden. Dit moet wel gekoppeld worden aan een mobiliteitsplan voor de Onze Lieve Vrouwstraat / Maurits Noëstraat, waar o.a. snelheidsbeperkende maatregelen sluipverkeer moeten weren.

Kleine landschapselementen als holle wegen, knotbomen, oude hoogstamboomgaarden en poelen zijn bepalend voor de charme en de schoonheid van onze gemeente. Bovendien zijn ze erg nuttig, onder andere voor erosiebestrijding. De gemeente legt bij bouwvergunningen en verkavelingsvergunningen strikte voorwaarden op om die waardevolle elementen te behouden, en voert hierin een strikt handhavingsbeleid. We voeren in samenwerking met regionaal landschap Dijleland premies in voor de aanleg van poelen en andere kleinschalige biotopen.

We profileren ons verder als bij-vriendelijke gemeente. Elke kern krijgt een eigen groenplan, waarin we kiezen voor bij-vriendelijke, streekeigen beplanting. De gemeente kijkt strikt toe dat bermen op ecologische wijze beheerd worden. Het verharden van bermen wordt tegengegaan.

We bestrijden vervuiling

Ook Oud-Heverlee blijft niet gespaard van zwerfvuil en sluikstorters. De zwerfvuilactie, zwerfvuilpeters- en meters zijn daarom goede initiatieven die zeker behouden moeten blijven. Ook schreef onze gemeente zich in bij de statiegeldalliantie. Daarnaast is er een strikt handhavings- en vervolgingsbeleid voor sluikstorten en andere milieudelicten nodig. Omdat voorkomen bovendien beter is dan genezen, verdienen initiatieven die afval ontmoedigen (bv. de recent ingevoerde taks op drukwerk, het promoten van kraantjeswater i.p.v. flessenwater…) alle steun.

  

Ook licht kan soms een vorm van vervuiling worden. We pleiten daarom voor het selectief doven van de straatverlichting en laten de verlichting enkel op de hoofdassen branden. Elders doven we de lichten tussen middernacht en 5 u. Op die manier besparen we immers twee keer: op energiefactuur (€ 85.000 per jaar!) en op CO²-uitstoot.

Heel wat inwoners ondervinden ook lawaaihinder, van vliegtuigen, autostrades, grasmachines op zondag … De gemeente heeft niet op alle vormen van geluidsoverlast evenveel impact. Het herstel van de geluidschermen rond de E40 en de aanleg van een geluidswal zijn Vlaamse bevoegdheden, waar de gemeente volgens ons maximale druk moet blijven zetten. Het invoeren van zondagsrust (verbod op lawaaierige motoren) is iets wat de gemeente wél zelf kan doen. Waar wachten we op? 

 

< Keer terug naar het programmaoverzicht Download het volledige programma