Dat de recente "massale" houtkappingen in Heverleebos en Meerdaalwoud onze inwoners niet onberoerd laten bleek nog maar eens uit de grote opkomst voor de informatieve boswandeling van de boswachters. Volgende zaterdag is er nog een infowandeling gepland. Die zal focussen op de houtverkoop.

“Mijnheer, ze zijn bezig het hele bos in containers naar China te verschepen! Doe iets!” en “ dat is geen onderhoud meer, maar kaalkap” Met de regelmaat van een klok krijgen we  dergelijke mails en telefoons. Het is duidelijk dat onze bossen de inwoners niet onberoerd laten. Wat is er aan de hand? Het Agentschap Natuur en Bos beseft dat er nood is aan toelichting. Op zaterdag 16 februari kwam dan ook een grote groep, soms kritische, wandelaars luisteren naar de uitleg van boswachter Marc Struelens en regiobeheerder Bart Meuleman.

Om met de deur is huis te vallen. Ja, er wordt momenteel meer gekapt dan er aangroei is. En neen, anders dan gedacht speelt de opbrengst van de houtverkoop daarin slechts een bijrol. De voornaamste reden is de ecologische waarde van het bos te vergroten.

Het is precies omdat in het verleden enkel gekeken werd naar de houopbrengst en de verkoopwaarde van het hout dat onze bossen er zo slecht aan toe zijn. Zo werd er in Meerdaalwoud en Heverleebos vooral Amerikaanse eiken en beuken aangeplant. Bovendien gebeurden die aanplantingen in golven, nadat tijdens de wereldoorlogen massaal gekapt werd. Met het gevolg dat de leeftijdsstructuur van het bos zwaar verstoord is. Heel veel bomen hebben nu ongeveer dezelfde leeftijd, terwijl het ecologisch veel interessanter is om in je bos bomen van zowat elke leeftijd te hebben.

De grijze lijn geeft de ideale verdeling van leeftijden van de bomen
in een ideaal bos aan. Daar zijn we nog ver van af in Heverleebos.

Tegenwoordig wordt een zeer uitgebreid gamma van inheems loofhout en enkel nog inheemse eiken aangeplant. Dat moet de verzuring en de verschraling stoppen. Maar een gesloten homogeen bos van oude bomen geeft hoe dan ook weinig kansen aan insecten, vlinders, paddenstoelen, planten en dieren. Daarvoor hebben we bosranden, en lichtrijke plekken nodig.

Heel deze problematiek staat beschreven in het bosbeheerplan van Heverleebos en Meerdaalwoud dat tot 2027 loopt. Een dikke turf, maar echt de moeite van het lezen waard.

Dat plan is zowat de bijbel van de bosbeheerders. Niet dat er geen aanpassingen aan gebeuren: zo wordt er door ANB geen glyfosaat meer gebruikt, zoals vroeger wel gebeurde om een woekerende exoot, de Amerikaanse vogelkers, te bestrijden.  Ook de methode om het bos te verjongen veranderde daardoor. Hier en daar een boom te kappen leidde tot een explosie van jonge zaailingen van de meest expansieve soorten. Nu gaat men over op groepskap van percelen van zo’n 50 are, de zogenaamde femelslag. Al worden er ook nog andere methodes toegepast. Maar dat zou ons iets te ver leiden.

Laten we vooral onthouden: er is een plan, dat nauwgezet gevolgd wordt om tot een maximale biodiversiteit te komen en de natuurbeleving intact te houden en te verbeteren. De bescheiden economische opbrengst is daarin meegenomen. “Als er één bos in ons land is is dat duurzaam beheerd wordt is het wel Heverleebos en Meerdaalwoud” is de mening van de experten (Bos+, Natuurpunt) die in het artikel van Knack in bijlage aan het woord komen.

meer info

• een artikel uit Tijdingen, het ledenblad van de Vrienden van Heverleebos en Meerdaalwoud
• een artikel uit Knack over deze problematiek (pay-wall, 3 artikels gratis)
• het beheerplan van natuurenbos.be