Bermen: onze kleine natuurreservaten

13 April 2018

Bermen: onze kleine natuurreservaten

Oud-Heverlee is, gelukkig maar, rijk gezegend met grote stukken beschermd natuurgebied. Maar zoals overal te lande, heeft de natuur het in onze bebouwde, onmiddellijke omgeving moeilijk. Doordacht omgaan met plekjes groen, bermen en grachtkanten is nodig.

Kleine stukjes natuur, zoals bermen,  hebben een grote waarde. Ze verdienen de nodige bescherming 

Oud-Heverlee is, gelukkig maar, rijk gezegend met grote stukken beschermd natuurgebied. Maar zoals overal te lande, heeft de natuur het in onze bebouwde, onmiddellijke omgeving moeilijk. Doordacht omgaan met plekjes groen, bermen en grachtkanten is nodig.  

Toch is er in onze versteende omgeving nog meer groen te vinden dan gedacht. Om die plekjes groen in de toekomst ecologisch te beheren werd werk gemaakt van een bermbeheersplan. In een eerste fase inventariseerden we dit voorjaar alle bermen van de gemeente,  zo maar eventjes 79,4 km!  Liefst de helft bleek volgens de geldende normen  ecologisch waardevol. Er werden ondermeer 14 plantensoorten aangetroffen die op de “rode lijst” staan, wat betekent dat ze zeldzaam en kwetsbaar zijn. Ook enkele probleemsoorten zoals de Amerikaanse vogelkers en de Late guldenroede komen voor. Bovendien heeft een aantal bermen de potentie om, mits aangepast maaibeheer, te evolueren naar bloemrijke wegkanten. Dat is precies wat het bermbeheerplan beoogt.

Het plan is inmiddels goedgekeurd door de hogere overheid. Voortaan zal elke berm gemaaid worden op het tijdstip dat ecologisch het meest gunstig is. Ruwweg gesproken zal er gedurende drie periodes gemaaid worden, twee periodes in het voorjaar en één in het najaar. Dankzij het plan kunnen we dus voortaan afwijken van de wettelijke regel dat voor 15 juni niet mag gemaaid worden. Sommige bermen hoeven ook maar één keer per jaar, of zelfs één keer om de drie jaar, gemaaid te worden. Of hoe economie en ecologie soms kunnen samengaan. Van het studie bureau kregen we ook goede punten rond zwerfvuil, want we doen het hier beduidend beter dan de omliggende gemeenten. Het sluikstorten van grasmaaisel in de bermen moet wel harder aangepakt worden.

Vanaf dit jaar zal de gemeente ook geen pesticiden meer gebruiken langs onze wegen. Als alternatief zal hier en daar geborsteld en gebrand moeten worden. Maar aangepaste onderbegroeing met bodembedekkers geniet natuurlijk de voorkeur.

Onze kerkhoven herinrichten zodat ze ook pesticidenvrij beheerd kunnen worden is een volgende stap. Minder verharde oppervlakte en vergroening lijkt de beste optie. Maar de omvorming  is in alle geval geen sinecure. We bestuderen  momenteel de ervaringen en oplossingen in andere gemeenten.

Maar elk stukje onkruid dat de kop opsteekt onmiddellijk te lijf gaan is uiteraard onmogelijk. En dat hoeft ook niet. Dat vergt allicht wel mentaliteitswijziging. Als we “onkruid” ook als kruid gaan zien, zijn we misschien op de goede weg!

We denken ook aan de vergroening van enkele “vergeten” plekjes natuur. Hier en daar een bloemenwede met bijenhotel behoort tot de mogelijkheden. We gaan alle mogelijkheden na, wie ideeën heeft is welkom.